Melding ongebruikelijke
transacties ruim verdubbeld. Wat
leren de getallen ons? (FIU 4)

INLEIDING

In juni 2022 verscheen het jaaroverzicht 2021 van FIU-Nederland en op 9 september 2022 een studie van De Nederlandsche Bank “Van herstel naar balans”, beide over de aanpak om financieel economische criminaliteit te bestrijden in Nederland.

Aantal gemelde transacties

Beide publicaties staan uitvoerig stil bij het aantal gemelde transacties bij FIU Nederland als uitvloeisel van de Wwft. Kort samengevat moeten instellingen die onder de Wwft vallen (zie mijn vorige artikel), cliënt onderzoek doen om na te gaan a. wie hun klanten zijn, b. waar het geld van hun klanten vandaan komt en c. waarvoor gebruiken hun klanten het geld. In bepaalde gevallen zijn genoemde instellingen verplicht Ongebruikelijke Transacties (OT’s) te melden bij FIU.

Wanneer we het aantal meldingen van OT’s nader bekijken zien we een spectaculaire stijging de afgelopen 3 jaar.

De cijfers toegelicht

Deze cijfers behoeven enige toelichting. De crypto dienstverleners zijn pas in de loop van 2020 melding plichtig geworden. De stijging van het aantal meldingen bij banken en andere betaal dienstverleners vind ik ook niet spectaculair gezien de inspanningen die zij door de strenge maatregelen van de toezichthouders, met name DNB, de afgelopen jaren hebben moeten nemen. Volgens DNB is dat ook de oorzaak van de stijgende meldingen.

Voor de duidelijkheid, FIU ontvangt de OT’s, analyseert en beoordeelt ze om te kijken of er voldoende grond is ze verdacht te verklaren (VT’s) en ze door te melden aan (opsporings) instanties.

Hoewel DNB in haar publicatie stelt dat de Algemene Rekenkamer oordeelt dat er “betekenisvolle” verbeteringen gerealiseerd zijn in het tegengaan van witwassen en terrorismefinanciering, was een woordvoerder van de rekenkamer op het grote anti witwas congres in het najaar naar mijn mening minder stellig over de verbeteringen. Naar zijn mening kon er met name veel vooruitgang geboekt worden op het terrein van efficiency. Deze mening ga ik aan de hand van de twee genoemde rapporten proberen te analyseren.

Ook vind ik het percentage meldingen dat uiteindelijk verdacht wordt verklaard, gemiddeld over de laatste 3 jaar, zo’n 10%, laag, gemeten naar de kosten die gemaakt worden bij alle melding plichtige instellingen. Recent meldde bijvoorbeeld de Rabobank dat er nu 7.000 mensen werken op de afdeling compliance en dat daardoor de loonkosten in een jaar tijd met 10%  zijn gestegen.

Het bedrag dat met de VT’s gemoeid is vind ik wel heel spectaculair namelijk ruim € 15 mrd in 2021. Dit getal ligt in de buurt van de € 16 mrd. dat jaarlijks in de Nederlandse economie als “criminele” omzet wordt gezien. Ik realiseer mij dat het niet correct is om deze twee getallen met elkaar te vergelijken, maar de criminele jaarlijkse omzet (€ 16 mrd) wil toch in de “witte” economie terecht komen. Dit witwassen dient door de toepassing van de Wwft vermeden te worden. Het is aldus interessant de correlatie tussen beide getallen toch te onderzoeken.

Ruim € 12 mrd aan VT’s in 2021 betreft transacties boven €  1.000.000,= en maar liefst 53% van de aantallen VT’s heeft betrekking op girale transacties. Slechts 12% van de aantallen VT’s op contante transacties. Niet uit het rapport van de FIU is te halen welke geld hoeveelheid gemoeid is met bijvoorbeeld contante transacties, of met girale transacties.

De aantallen worden nog spectaculairder als we kunnen constateren dat van de ruim € 15,3 mrd aan waarde van VT’s, ruim € 14,1 mrd betrekking heeft op VT’s met een bedrag boven de € 100.000,=.

Van de totaal 96.676 VT’s hebben dus 86.523 VT’s.  (89%) betrekking op transacties met bedragen tot € 100.000,=. Van die 86.523 VT’s heeft slechts 11.149 VT’s met contant geld te maken.

Conclusies

Voorzichtig trek ik hier uit 2 conclusies;

1. Dat met het overgrote gedeelte van de VT’s, (89%), “slechts” € 1,1 mrd aan geld gemoeid is en dat, dat transacties betreft beneden de € 100.000,=. 
2. Als we daar ook nog eens het aantal contante transacties (11.149) aan relateren en dat gemakshalve volledig plaatsen in de “transactie actie groep” van bedragen tot € 100.000,= spreken we over ruim € 100 mio aan contant geld transacties die als verdacht konden worden aangemerkt op een totaal van ruim € 15 mrd.

Mijn conclusie uit de cijfers van FIU 2021 is dat het kleine MKB zich vooral geconfronteerd ziet met enorme administratieve lasten verzwaringen de laatste jaren in het kader van de Wwft en dat zal naar mijn mening veelal betrekking hebben op transacties met bedragen beneden de € 100.000,=.

Ook zal dit enorm veel capaciteit vergen van de banken om dit goed te monitoren.

In plaats daarvan zou naar mijn mening veel, zo niet alle aandacht gericht moeten worden op de grote geldstromen van grote internationaal opererende (criminele) organisaties en autocratisch geleide staten met hun kleptocraten die graag hun “zuur verdiende centjes” in het veilige Europa, in Euro’s willen stallen, afgaande op de cijfers uit het jaaroverzicht 2021 van #FIUNederland.

Is het in dit licht wellicht dat #DNB er recent voor pleitte nog uitsluitend VT’s meld plichtig te maken?   

In mijn volgende artikel zal ik het aantallen meldingen per meldergroep/ beroepsgroep nader onder de loep nemen.

Benieuwd wat DataWorx voor uw organisatie kan betekenen?

Neem contact met ons op!