Het jaaroverzicht FIU 2022
Nederland is uit!

INLEIDING

Het jaaroverzicht FIU 2022 Nederland is uit. Heel veel cijfers maar verschaffen ze inzicht of de meldingen ook maar iets bijdragen in de bestrijding van witwassen en financiering van terrorisme?

In mijn vorige artikel heb ik geprobeerd een analyse te maken van de aantallen Ongebruikelijke Transacties (OT’s) die in 2021 bij de FIU gemeld werden en hoeveel daarvan door de FIU zijn door gemeld als Verdachte Transacties (VT’s). Een update aan de hand van het Jaaroverzicht FIU Nederland 2022 lijkt mij op zijn plaats.

Ongebruikelijke Transacties en Verdachte Transacties in 2022

Het aantal OT’s steeg van 1.230.411 naar 1.896.176 spectaculair met 65%. Het aantal VT’s daalde echter van 96.676 naar 91.893. Dus 5% van de gemelde OT’s worden uiteindelijk verdacht verklaard door FIU. Dat vraagt om uitleg die FIU in haar inleiding ook geeft. De stijging van de OT’s komt met 300.000 meldingen voor rekening van de bankensector, waarbij een instelling verantwoordelijk is voor 80% van de stijging. Zeer opmerkelijk naar mijn mening. Dezelfde meldende bankinstelling is ook verantwoordelijk voor 50% van de VT’s uit deze meldergroep. Helaas kan uit deze opmerkelijke cijfers geen een duidende conclusie getrokken worden, omdat een bank kan kiezen voor het melden van meerdere transacties, bijvoorbeeld bij oplichting door een persoon, voor een samengestelde transactie melding, of voor meerdere losse transactie meldingen. Aanscherping van de meldingsregels zou hier naar mijn mening op zijn plaats zijn, om uit de verschillen in cijfers tussen 2021 en 2022 conclusies te trekken.

Hoeveel miljard euro werd geoormerkt als Verdachte Transactie in 2022?

Wat voor opvallende cijfers troffen we nog meer in de rapportage aan? Het totaalbedrag dat aangemerkt kon worden als verdachte (uitgevoerde) transactie steeg van ruim 15 miljard euro in 2021 naar bijna 30 miljard euro in 2022. De stijging wordt door de FIU verklaard “door een zeer beperkt aantal transacties met een gezamenlijke waarde van meer dan 20 miljard euro”. Het rapport meldt bij de aantallen transacties boven € 100.000.000, een aantal van 37 transacties met een waarde van ruim 20 miljard euro, waarschijnlijk verklaart dat dus mede de verdubbeling van het bedrag gemoeid met VT’s in 2022 ten opzichte van 2021.
Van de VT’s was slechts 11% een contante transactie. Gaan we gemakshalve er van uit dat dit slechts gebeurt met transacties tot 100.000 euro, dan omvatte dit een totaalbedrag van ruim 800 miljoen euro.

Conclusie

Van de bijna 30 miljard euro aan VT’s in 2022 komt ruim 20 miljard euro voor rekening van een beperkt aantal (internationale) transacties. Van de resterende 10 miljard euro is 800 miljoen euro te linken, naar waarschijnlijkheid aan Contante Transacties. Er resteert dan ruim 8 miljard euro aan Girale Transacties en Money Transfers. Op een totaal van 91.893 VT’s zijn er dat 65.122 (71%). Halen we de Betaaldienstverleners inclusief Payment Service Providers als aparte meldgroep eruit, dan spreken we over 19.759 VT’s. Helaas vermeldt het Jaaroverzicht 2022 van FIU niet welk totaalbedrag daar mee gemoeid was.

Zolang de FIU;

1. alleen het aantal OT’s en VT’s in haar rapportage opneemt,
2. de aantallen OT’s en VT’s per meldergroep,
3. het aantal meldende instellingen per meldergroep en,
4. alleen bedragen van VT’s kwantitatief rangschikt, qua aantallen en totalen,

Maar geen uitsplitsingen van bedragen naar meldergroepen vermeldt:

Kunnen er geen vergelijkende conclusies getrokken worden voor een buitenstaander over de voortgang van de effectiviteit bij het bestrijden van witwassen en financiering van terrorisme, op basis van wettelijke verplichte meldingen aan de FIU door Wwft plichtige instellingen. Dit vind ik meer dan opmerkelijk. FIU vermeldt zeer nadrukkelijk dat de Algemene Rekenkamer in haar onderzoek naar FIU concludeert dat “de keten” (melders en meldingen en de verwerking ervan) nog niet optimaal functioneert. Naar mijn mening is het noodzakelijk in de toekomstige jaaroverzichten van FIU Nederland per meldergroep (liefst de 29 genoemde beroepsgroepen in de Wwft) de totale bedragen te vermelden en eventuele uitschieters eruit te filteren, en dat trendmatig over meerdere jaren te onderzoeken.

Ik kan alleen maar concluderen dat het kennelijk een politieke wens is om zowat alle economische sectoren te verplichten OT’s te melden, terwijl uit de FIU-jaaroverzichten, zoals er nu gerapporteerd wordt, volstrekt niet is op te maken in welke sectoren welke risico’s echt zitten en welke bedragen er mee gemoeid zijn en hoe effectief de meldingen dus zijn.

Benieuwd wat DataWorx voor uw organisatie kan betekenen?

Neem contact met ons op!